Promocja produktów rolno-spożywczych
Webinarium dotyczące promocji produktów rolno-spożywczych AGRI 2022, zorganizowane przez Komisję Europejską trwało od 1 do 2 lutego 2022 roku.
Polityka promocji produktów rolno spożywczych Unii Europejskiej wspiera producentów na coraz bardziej konkurencyjnym rynku globalnym, mając jednocześnie przyczyniać się do tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego krajów członkowskich, a podejmowane kampanie promocyjne i środki informacyjne mają otwierać nowe możliwości rynkowe dla unijnego przemysłu rolno-spożywczego, wspomagając europejskich producentów w budowaniu i umacnianiu ich istniejących działalności.
W ogłoszonej w maju 2020 roku strategii „Od pola do stołu” zasygnalizowano konieczność przeprowadzenia przez Komisję Europejską dotychczasowej polityki promocji produktów rolno-spożywczych, w celu zwiększenia jej faktycznego wkładu w zrównoważenie systemów produkcji oraz modelu konsumpcji, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu spożycia mięsa oraz przeglądu produkcji zwierzęcej, nastawionej na bardziej zrównoważone i efektywne metody ukierunkowane na redukcję dotychczasowej emisyjności tego sektora.
W przypadku rocznych programów pracy w zakresie polityki promocji produktów rolno-spożywczych w latach 2021 i 2022 Komisja Europejska rozszerzyła aspekt zrównoważonego rozwoju, dopasowując działania do priorytetów Europejskiego Zielonego Ładu, strategii „Od pola do stołu”, aspektów środowiskowych m.in. poprzez zwiększenie liczby tematów konkursowych poświęconych np. produkcji ekologicznej oraz silniejsze powiązania z celami Europejskiego Planu Walki z Rakiem.
Przyjęcie strategii „Od pola do stołu” zainicjowało również prace nad innymi strategiami politycznymi Unii Europejskiej i dokumentami, które odnoszą się do zwiększenia wkładu unijnej polityki promocji artykułów rolno-spożywczych w realizację celów Komisji Europejskiej, takimi jak:
• Ocena Polityki na wpływ Polityki Rolno-Promocyjnej UE na Rynek Wewnętrzny i Kraje Trzecie;
• Sprawozdanie Komisji Europejskiej dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat dostarczania informacji i środków promocyjnych (z zaleceniem, by przegląd został dokonany pod kątem ściślejszego dostosowania priorytetów strategicznych polityki promocji do klimatu, zdrowia, i zrównoważonego rozwoju);
• Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej pt. „End the Age Cage” (roczne programy pracy w zakresie polityki promocyjnej mają obejmować budżet w zakresie podnoszenia świadomości w zakresie zrównoważonego rozwoju w rolnictwie, w tym elementów dobrostanu zwierząt, takich jak hodowla bezklatkowa);
• Europejski Plan Walki z Rakiem (Komisja Europejska dokona przeglądu polityki promocji napojów alkoholowych oraz przeglądu pod kątem zwiększenia wkładu działań promocyjnych w kierunku zrównoważonej konsumpcji i produkcji, a także przejścia na dietę bogatszą w owoce i warzywa, przy zredukowanej ilości czerwonego
i przetworzonego mięsa oraz żywności związanej z podwyższonym ryzykiem nowotworowym);
• Przegląd Polityki Handlowej Unii Europejskiej;
• Plan Działania na rzecz Produkcji Ekologicznej (uwzględniono zwiększenie budżetu
w rocznych programach pracy dotyczących polityki promocji produktów rolno-spożywczych na działania podnoszące świadomość konsumencką w zakresie produkcji ekologicznej oraz stymulowania popytu na ekologiczną żywność).
Wskazuje się, że w ramach obecnie przygotowywanej oceny wpływu, analizującej wkład różnych rozwiązań politycznych na przyszłość unijnej polityki promocji artykułów rolno-spożywczych, rozważa się 3 strategiczne warianty:
1) Oparcie na dotychczasowych osiągnięciach obecnej polityki w zakresie wspierania konkurencyjności sektora rolno-spożywczego, przy jednoczesnym wykorzystaniu rocznych programów prac do realizacji politycznych priorytetów Komisji Europejskiej.
2) Skoncentrowanie zakresu polityki promocji – w Unii Europejskiej promocja wspierająca zrównoważoną produkcję i konsumpcję, zgodnie ze strategią „Od pola do stołu” oraz Europejskim Planem Walki z Rakiem, skłaniająca konsumentów do podejmowania zdrowszych wyborów dietetycznych. W przypadku rynków spoza Unii Europejskiej, polityka promocyjna skupiająca się na międzynarodowym wymiarze strategii „Od pola do stołu” i konkurencyjności unijnego sektora rolno-spożywczego.
3) Ocena warunkowości/kwalifikowalności – wprowadzenie nowych wymagań i kryteriów kwalifikowalności, które zachęcą wnioskodawców do wspierania celów strategii „Od pola do stołu” lub wykluczą wnioski z określonych sektorów i rodzajów produktów w zakresie polityki promocyjnej.
Analizowane są obecnie również możliwości dotyczące modelu wdrażania (przekrojowo dla wszystkich wariantów), obejmujące poprawę procesu monitorowania i ewaluacji oraz ponowną ocenę modelu zarządzania bezpośredniego i dzielonego.
Ocena skutków
W bieżącym roku były prowadzone prace skoncentrowane głównie nad sfinalizowaniem oceny skutków:
• przygotowanie oceny skutków (przeprowadzono w roku 2021);
• wysłuchanie z udziałem Rady ds. Kontroli Regulacyjnej (przeprowadzono w roku 2021);
• ponowne przedłożenie Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej – luty 2022;
• możliwe propozycje legislacyjne (w zależności od opinii Rady ds. Kontroli Regulacyjnej) – I połowa 2022.
Roczny Program Prac na rok 2022
Dostępny budżet na 2022 rok w ramach Rocznego Programu Prac wynosi łącznie 185,9 mln €, w tym:
• 89 mln € na programy proste (proste programy promocyjne to programy zgłoszone przez jedną lub więcej organizacji wnioskujących z tego samego państwa członkowskiego);
• 87,4 mln € na programy multi (multi programy promocyjne to programy zgłoszone przez organizacje z co najmniej dwóch państw członkowskich lub jednej albo więcej organizacji europejskich);
• 9,5 mln € na inicjatywy własne Komisji Europejskiej.
Programy proste (single) – konkursy:
a) Programy proste na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej:
• AGRIP-SIMPLE-2022-IM-EU-QS Union qualilty schemes – 5 mln €,
• AGRIP-SIMPLE-2022-IM-ORGANIC Organic production method – 14 mln € (budżet zwiększony z 6 mln € w porównaniu do roku 2021),
• AGRIP-SIMPLE-2022-IM-SUSTAINABLE Sustainability of Union agriculture
– 8 mln € (budżet zwiększony z 6 mln € w porównaniu do roku 2021),
• AGRIP-SIMPLE-2022-IM-FRESH-FV Fresh fruit and vegetables – 9,1 mln €,
• AGRIP-SIMPLE-2022-IM-CHARACTERISTICS European agricultural methods and food products – 6 mln €.
b) Programy proste w krajach trzecich:
• AGRIP-SIMPLE-2022-TC-ASIA Support for simple programmes targeting China (including Hong-Kong and Macao), Japan, South Korea, Taiwan, South-eastern Asia
or Southern Asia – 16,3 mln €,
• AGRIP-SIMPLE-2022-TC-AMERICAS Support for simple programmes targeting Canada, USA or Mexico – 8,3 mln €,
• AGRIP-SIMPLE-2022-TC-OTHERS Support for simple programmes targeting other geographical areas – 12,3 mln €,
• AGRIP-SIMPLE-2022-TC-ORG-SUST Support for simple programmes promoting Union organic products OR sustainability of Union agriculture in any third country/ies – 5 mln €.
c) Simple programmes for market disturbance/additional call for proposals – 5 mln €.
Programy multi – konkursy:
a) Programy multi na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej:
• AGRIP-MULTI-2022-IM Union quality schemes OR merits of Union agricultural products – 4,2 mln €,
• AGRIP-MULTI-2022-IM-ORGANIC Organic production method – 18 mln €,
• AGRIP-MULTI-2022-IM-SUSTAINABLE Sustainability of Union agriculture
– 12 mln €,
• AGRIP-MULTI-2022-IM-FRESH-FV Fresh fruit and vegetables – 10 mln €.
b) Programy multi w krajach trzecich:
• AGRIP-MULTI-2022-TC-ORG-SUST Support for multi programmes promoting Union organic products OR sustainability of Union agriculture in any third country/ies – 13 mln €,
• AGRIP-MULTI-2022-TC-ALL Information and promotion in any third country/ies
– 25,2 mln €.
c) Multi programmes for market disturbance/additional call for proposals – 5 mln €.
Uwaga: Termin składania wniosków dla w/w konkursów upływa 21 kwietnia 2022 roku. Decyzja o wyniku oceny jest przewidywana na jesień 2022 roku.
Ogłoszenia konkursowe dostępne są na portalu Komisji Europejskiej Funding & Tender Opportunities
Kryteria dotyczące zrównoważonego rozwoju, uwzględnione w Rocznym Programie Prac na rok 2022
Kryteria dotyczące zrównoważonego rozwoju zostały ujęte w tegorocznym Programie Prac polityki promocji produktów rolno-spożywczych UE z uwzględnieniem jej spójności z priorytetami unijnymi, takimi jak Europejski Zielony Ład, strategia „Od pola do stołu”,
a także oczekiwaniami europejskich konsumentów oraz międzynarodowymi zobowiązaniami Unii Europejskiej, m.in. nowym europejskim prawem klimatycznym, ustanawiającym wiążący wymóg dla instytucji UE i państw członkowskich, dotyczący przyjęcia otoczenia regulacyjnego, umożliwiającego osiągnięcie celów klimatycznych, w szczególności klimatycznej neutralności do roku 2050.
Nowe elementy ewaluacji
Wnioski będą oceniane na podstawie 4 kategorii kryteriów:
1) Eligibility (Kwalifikowalności) – określa, czy wnioskodawca może podejść do konkursu,
2) Exclusion (Wykluczenia) – eliminuje wnioskodawców, którzy znajdują się w sytuacji wykluczenia,
3) Selection (Wyboru) – ocenia możliwości operacyjne i finansowe wnioskodawców,
4) Award (Przyznania) – ocenia zakres wniosku w stosunku do priorytetów oraz innych aspektów jakości.
Pierwsze trzy kryteria pozostają bez zmian. Kryterium Award zostało zaktualizowane o elementy zrównoważonego rozwoju.
Kryterium Award (Przyznania) składa się z następujących subkryteriów:
a) Quality (Jakość) - bez zmian,
b) Impact (Wpływ) - wprowadzono następujące zmiany w zakresie oceny pod kątem zrównoważonego rozwoju: Ocena potencjału projektu do zapewnienia trwałego oddziaływania gospodarczego i społecznego oraz potencjału projektu do przyczynienia się do zrównoważonej produkcji i/lub konsumpcji,
c) Relevance (Trafność) - wprowadzono element Zrównoważony rozwój.
Subkryterium Relevance (Trafność) składa się z 5 elementów:
(a) Adekwatność proponowanych działań informacyjno-promocyjnych do celów ogólnych
i celów szczegółowych, określonych w art. 2 Rozporządzenia (UE) nr 1144/2014, celów wymienionych w art. 3 tego rozporządzenia, a także do priorytetów, celów i oczekiwanych rezultatów ogłoszonych w priorytecie tematycznym.
(b) Wkład do projektów informacyjno-promocyjnych w zakresie celów klimatycznych oraz środowiskowych określonych przez Wspólną Politykę Rolną, Europejski Zielony Ład, strategię „Od pola do stołu”, w szczególności uwzględniając zrównoważoną produkcję i konsumpcję. NOWOŚĆ: W przypadku wniosków ukierunkowanych na rynek wewnętrzny, dostosowanie do celów Europejskiego Planu Walki z Rakiem, w szczególności zachęcanie do przejścia na bardziej roślinną dietę, ze zmniejszoną ilością czerwonego i przetworzonego mięsa oraz innej żywności, związanej z ryzykiem rakotwórczym (np. napoje alkoholowe);
(c) Jakość i trafność analizy rynku;
(d) Spójność strategii programu, celów, grup docelowych i kluczowych przekazów;
(e) Unijne przesłanie kampanii.
Zgodnie z zapisem zawartym w ustępie (b) projekty muszą skutecznie przyczyniać się do realizacji ambicji klimatycznych i środowiskowych Wspólnej Polityki Rolnej, w szczególności w zakresie zrównoważenia i konsumpcji (Europejski Zielony Ład oraz strategia „Od pola do stołu”). W przewodniku po programie zaleca się, aby wnioskodawcy opisali podejmowane przez producentów wysiłki w kierunku uczynienia produkcji i/lub praktyk konsumpcyjnych bardziej zrównoważonymi, stosując jako odniesienie definicję Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), dotyczącą zrównoważonego rolnictwa oraz opracowaną przez FAO Ocenę zrównoważonego rozwoju systemów żywności i rolnictwa (SAFA).
Ocena zawiera szereg zasad i wskaźników które mają ułatwić wnioskodawcom określenie, w jaki sposób ich działania promocyjne przyczyniają się do dobrego zarządzania, odporności ekonomicznej lub społecznego dobrobytu, w tym zdrowia. Wymóg dotyczy wszystkich składanych wniosków, skierowanych zarówno na rynek wewnętrzny UE, jak i kraje trzecie. Dla programów promocyjnych ukierunkowanych na rynek wewnętrzny Unii Europejskiej będzie stosowane jeszcze dodatkowe kryterium: Wszystkie wykorzystane informacje wizualne i materiały promocyjne muszą zawierać odniesienie do tzw. Food-Based Dietary Guidelines (Wytyczne Żywieniowe) w docelowym państwie członkowskim/państwach członkowskich dla promowanego produktu/produktów.
Wytyczne opisane są jako zalecenia naukowe, dotyczące zdrowego odżywiania. Zalecenia formułowane są na poziomie państw członkowskich, mogą również występować na poziomie regionalnym. W przewodniku po programie ujęte zostały dodatkowe informacje, które mają pomóc wnioskodawcom właściwie ustosunkować się do nowych wymogów, m.in. poprzez właściwe zrozumienie celów Europejskiego Planu Walki z Rakiem, w szczególności w zakresie zdrowszych diet, a także odniesienia do Wytycznych Żywieniowych, m.in. przykład tekstu, który wnioskodawcy mogą wykorzystać, aby umieścić takie odniesienie w swoich materiałach promocyjnych. Podkreśla się, że przekaz kampanii sprzeczny z Wytycznymi Żywieniowymi ustanowionymi w docelowym państwie członkowskim będzie podlegał negatywnej ocenie w ramach właściwego subkryterium.
Wskazuje się, że w ramach tematów konkursowych dotyczących bezpośrednio tematyki zrównoważonego rozwoju przesłania kampanii promocyjnych powinny odnosić się do dwóch aspektów – w jaki sposób promowane produkty oraz metody ich produkcji przyczyniają się do łagodzenia zmian klimatu i/lub adaptacji do tych zmian.
Ponadto przekaz kampanii powinien dotyczyć przynajmniej jednego z następujących elementów – ochrona bioróżnorodności, zrównoważona gospodarka wodna, zrównoważone zarządzanie glebą, zrównoważone, efektywne pod względem emisyjności metody produkcji zwierzęcej, ograniczenie stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych, redukcja strat i marnotrawstwa żywności, zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, wykraczające poza obowiązkowe wymogi prawne. Możliwe jest odniesienie do jednego, bądź kilku wymienionych aspektów.
