Europejska Współpraca Terytorialna (EWT), tzw. Interreg, jest elementem polityki spójności (Cel 2) Unii Europejskiej na lata 2014-2020.
Służy ona promocji oraz wsparciu realizacji projektów o międzynarodowym charakterze w całej Unii Europejskiej. EWT w latach 2014-2020 obejmuje zarówno programy współpracy z sąsiadami, czyli współpracę transgraniczną, jak i bardziej horyzontalnąwspółpracę transnarodową, skupioną wokół konkretnych obszarów geograficznych, a także współpracę międzyregionalną, która dotyczy bez wyjątków całego obszaru Unii Europejskiej. Współpraca transgraniczna to inicjatywa służąca rozwiązywaniu wspólnych problemów w regionach przygranicznych, budująca jednocześnie więzi łączące społeczności pogranicza. Z kolei współpraca transnarodowa pozwala wspólnie przezwyciężać wyzwania o znaczeniu ponadregionalnym i lepiej wykorzystywać potencjały współpracujących ze sobą regionów. Wyróżnia ją wsparcie nowatorskich, często pionierskich projektów, które dotykają zagadnień istotnych dla obszarów należących do kilku państw, skupionych wokół tzw. obszarów funkcjonalnych, np. całego basenu Morza Bałtyckiego czy Europy Środkowej. Natomiast współpraca międzyregionalna to przede wszystkim sposób na unowocześnienie polityk regionalnych realizowanych w poszczególnych regionach UE. Jej celem jest poprawa efektywności, koordynacji i współpracy wielu instytucji zaangażowanych w dystrybucję środków unijnych, przede wszystkim w programach regionalnych oraz krajowych. W praktyce polega to na wprowadzaniu usprawnień do istniejących już systemów i zasad wdrażania środków unijnych oraz czerpaniu i wymianie tzw. know how między doświadczonymi partnerami.
Współpraca z partnerami spoza UE, w tym przede wszystkim z Federacją Rosyjską, możliwa jest dzięki instrumentowi Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa tzw. EIS. Przy jego wsparciu finansowane są programy współpracy z państwami spoza UE, a ich celem jest stopniowa integracja społeczna i gospodarcza państw beneficjentów z Unią Europejską (UE).
WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA NA WARMII I MAZURACH
Województwo warmińsko-mazurskie uczestniczy w następujących programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa:
1. Program Współpracy Transgranicznej EIS Polska-Rosja 2014-2020:
Program dedykowany jest instytucjom publicznym lub o charakterze non profit, zainteresowanym współpracą z obwodem kaliningradzkim. Całe województwo warmińsko-mazurskie leży w obszarze Programu, dzięki czemu podmioty z Warmii i Mazur mogą się starać o dofinansowanie do 90% kosztów kwalifikowalnych na projekty wspierające działania w obszarze promocji kultury lokalnej i dziedzictwa historycznego, ochrony środowiska, poprawy infrastruktury drogowej oraz zwiększenia bezpieczeństwa przejść granicznych w obszarze przygranicznym Polski i Rosji. Całkowity budżet Programu wynosi 61,9 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Budżetu Federacji Rosyjskiej. Szczegółowe informacje o programie i naborach dostępne są na regionalnym portalu informacyjnym Europejskiej Współpracy Terytorialnej www.interreg.warmia.mazury.pl
2. Program Współpracy Transgranicznej Interreg Litwa-Polska 2014-2020:
Program Litwa-Polska oferuje możliwość nawiązania współpracy i realizacji wspólnych przedsięwzięć na pograniczu polsko-litewskim przez instytucje publiczne, w tym samorządy oraz organizacje pozarządowe. W województwie warmińsko-mazurskim z dofinansowania 85 % kosztów projektów mogą korzystać zainteresowani współpracą transgraniczną z subregionu ełckiego. Program szczególnym zainteresowaniem powinien cieszyć się wśród tych instytucji, które planują przedsięwzięcia powiązane ze zrównoważonym wykorzystaniem dziedzictwa kulturowego i naturalnego w turystyce, walką z bezrobociem, usprawnieniem usług wsparcia biznesu. Program promuje również włączenie społeczne, a także skuteczne zarządzanie i jakość usług instytucji publicznych. Pamiętać należy o tym, że projekty muszą zawierać partnerstwo transgraniczne i służyć rozwiązywaniu problemów bądź budowie kompetencji po obu stronach granicy Polski i Litwy. Budżet Programu wynosi 51,48 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Szczegółowe informacje o programie i naborach dostępne są na regionalnym portalu informacyjnym Europejskiej Współpracy Terytorialnej www.interreg.warmia.mazury.pl oraz na stronie programu www.lietuva-polska.eu
3. Program Współpracy Transgranicznej Interreg Południowy Bałtyk 2014-2020:
Program Południowy Bałtyk to doskonała okazja dla instytucji publicznych oraz podmiotów o charakterze non profit z subregionu elbląskiego do realizacji wspólnych przedsięwzięć transgranicznych z partnerami wywodzącymi się państw bałtyckich. Partnerzy mogą pochodzić z wybranych regionów Litwy, Szwecji, Danii, Niemiec oraz Polski. Pomysły na projekty powinny celować w takie zagadnienia jak umiędzynarodowienie i poprawa zdolności do innowacji sektora MŚP, dziedzictwo naturalne i kulturowe, zielone (przyjazne środowisku) technologie, poprawa łączności transgranicznej (transport), wzmocnienie wydajności zasobów ludzkich (aktywizacja rynku pracy) bądź bardziej efektywna współpraca podmiotów lokalnych. Budżet Programu na lata 2014-2020 wynosi ok. 83 mln EURze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z dofinansowaniem projektów wynoszącym 85 % kosztów kwalifikowalnych. Szczegółowe informacje o programie i naborach dostępne są na regionalnym portalu informacyjnym Europejskiej Współpracy Terytorialnej www.interreg.warmia.mazury.pl oraz na stronie programu www.southbaltic.eu
4. Program Współpracy Transnarodowej Interreg Region Morza Bałtyckiego 2014-2020:
Współpracę transnarodową w tym Programie wyróżnia w dużej mierze troska o rozwój obszarów skupionych wokół całego basenu Morza Bałtyckiego. Polscy partnerzy ze wszystkich polskich województw mogą współpracować w dziedzinie innowacyjności, efektywnego gospodarowania zasobami naturalnymi oraz zrównoważonego transportu. Program stanowi również wsparcie dla realizacji Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. W każdym z projektów wymagany jest udział instytucji z co najmniej trzech państw Regionu Morza Bałtyckiego: Polski, Danii, Szwecji, Finlandii, Litwy, Łotwy, Estonii, wybranych regionów północno-wschodnich Niemiec, a także Norwegii, Białorusi oraz wybranych regionów Rosji. W projektach mogą uczestniczyć władze i instytucje publiczne, dostawcy i odbiorcy usług, ośrodki transferu technologii, agencje regionalne, stowarzyszenia osób prawnych, europejskie Egrupowania Współpracy Terytorialnej, instytucje doradcze, wyższe uczelnie, organizacje badawcze, organizacje pozarządowe i przedsiębiorstwa. Budżet Programu to 264 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z dofinansowaniem dla partnerów polskich 85 % wartości kosztów kwalifikowalnych. Szczegółowe informacje o programie i naborach dostępne są na regionalnym portalu informacyjnym Europejskiej Współpracy Terytorialnej www.interreg.warmia.mazury.pl oraz na stronie programuwww.interreg-baltic.eu
5. Program Współpracy Transnarodowej Interreg Europa Środkowa 2014-2020:
Program oferuje wsparcie dla transnarodowych projektów stanowiących odpowiedź na wyzwania regionalne w Europie Środkowej. Tematycznie projektodawcy poruszać się będą obszarach innowacji, strategii niskoemisyjnych, zasobów naturalnych i kulturowych na rzecz trwałego wzrostu gospodarczego oraz poprawy powiązań transportowych. Beneficjentami Programu Interreg Europa Środkowa 2014-2020 mogą zostać publiczne organy krajowe, regionalne i lokalne, Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej oraz instytucje prywatne, w tym prywatne przedsiębiorstwa posiadające osobowość prawną. Konsorcjum projektowe powinno składać się przynajmniej z 3 partnerów z 3 państw obszaru objętego programem, tj. Austrii, Chorwacji, Czech, Polski (wszystkie regiony kwalifikowalne), Węgier, Słowacji, Słowenii oraz części terytoriów Niemiec i Włoch. Budżet Programu wynosi 246 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, zaś partnerzy z Polski mogą uzyskać dofinansowanie na poziomie 85% kosztów kwalifikowanych projektu. Szczegółowe informacje o programie i naborach dostępne są na regionalnym portalu informacyjnym Europejskiej Współpracy Terytorialnej www.interreg.warmia.mazury.pl oraz na stronie programu www.interreg-central.eu
6. Program Współpracy Międzyregionalnej Interreg Europa 2014-2020:
Program dedykowany jest instytucjom ze wszystkich państw UE zaangażowanym w zarządzanie instrumentami polityk (np. strategii krajowych, regionalnych, lokalnych itp.), przy czym w ramach partnerstwa przynajmniej połowa beneficjentów musi być powiązana z zarządzaniem instrumentami funduszy strukturalnych (np. instytucje zarządzające, pośredniczące programów krajowych i regionalnych). Dzięki temu programowi możliwe jest wprowadzenie nowych rozwiązań i poprawy skuteczności polityk oraz programów rozwoju w różnych dziedzinach życia regionów. Projektodawcy powinni koncentrować się na tematyce badań naukowych, postępu technologicznego i innowacji, konkurencyjności MŚP, gospodarki niskoemisyjnej oraz obszarze środowiska i efektywnego gospodarowania zasobami. Wspierane są również wymiana doświadczeń i upowszechnianie dobrych praktyk wśród podmiotów regionalnych, w celu przenoszenia zdobytej wiedzy na grunt polityk krajowych. Beneficjentami Programu mogą być instytucje publiczne, podmioty prawa publicznego lub podmioty prywatne o charakterze non profit ze wszystkich 28 państw UE oraz Norwegii i Szwajcarii. Partnerstwo projektu powinno składać się przynajmniej z 3 partnerów, z których co najmniej 2 pochodzi z państw UE. Partnerzy publiczni mogą uzyskać dofinansowanie do 85 % kosztów kwalifikowalnych projektu, a podmioty o charakterze non profit do 75%. Informacje o Programie i aktualnych naborach wniosków dostępne są na regionalnym portalu informacyjnym Europejskiej Współpracy Terytorialnej www.interreg.warmia.mazury.pl oraz na stronie programu www.interregeurope.eu
