Regionalny portal informacyjny Wrota Warmii i Mazur

Innowacje dla przyszłego monitorowania WPR

Spotkanie pt. „MEF4CAP – program innowacji dla przyszłego monitorowania Wspólnej Polityki Rolnej” („MEF4CAP – An innovation agenda for the future monitoring of the CAP"), zorganizowane z inicjatywy European Environmental Bureau (EEB) odbyło się 6 września 2023 roku.

 Podczas spotkania omówiono następujące tematy:

1. MEF4CAP ("Monitoring and Evaluation Frameworks for the Common Agricultural Policy") - projekt na rzecz wykorzystania zalet technologii cyfrowych w celu zaspokojenia pojawiających się potrzeb w zakresie danych w monitorowaniu i ocenie polityki rolnej, wynikających z reformy WPR, Europejskiego Zielonego Ładu oraz Strategii „od pola do stołu”.
2. Podkreśla się, że proces wymaga opracowania rozwiązań ograniczających koszty
   i obciążenia administracyjne do minimum, przy jednoczesnej optymalizacji wartości gromadzonych danych. W ramach projektu ma zostać przygotowany nowy katalog potrzeb w zakresie danych oraz plan działania dla przyszłego monitorowania i oceny.
3. Projekt zakończy się 31.01.2024 roku. Polskim partnerem w konsorcjum jest Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie.
4. Podkreśla się, że na kierunek nowej Wspólnej Polityki Rolnej wpływa wyłaniający się program zrównoważonego rozwoju, który będzie wymagał transformacyjnych zmian, ze szczególnym uwzględnieniem celów społecznych i środowiskowych.
5. Zidentyfikowane konsekwencje transformacji dla monitorowania i oceny:

- przejście w kierunku od zgodności do wyników/osiągnięcia określonych celów,

- Plany Strategiczne WPR umożliwiają większą autonomię na poziomie państw członkowskich ale wymaga się zachowania nadrzędnych wskaźników na poziomie unijnym,

- istniejące wskaźniki są znaczące ale nie zawsze adekwatne do celu (wskazuje się na potrzebę ich aktualizacji, również w zakresie szczegółowości, zwłaszcza w dziedzinie danych środowiskowych i społecznych),

- luki w zakresie danych ekonomicznych (np. niewystarczające informacje na temat stosowania narzędzi zarządzania ryzykiem).

6. Zidentyfikowany wpływ transformacji na administratorów i dostawców danych (rolnicy):

- zwiększone koszty,

- zwiększone możliwości związane z rozwojem technologii gromadzenia, przetwarzania, zarządzania i analizy danych,

- potencjał lepszej integracji źródeł danych.

7. Zidentyfikowane korzyści i przeszkody dotyczące wykorzystania danych:

- lepsze wykorzystanie istniejących danych,

- zmniejszenie obciążeń związanych z gromadzeniem danych,

- wydajniejsza analiza danych,

- przeszkody w integracji danych (interoperacyjność, zaufanie, wrażliwość danych, potencjalne przeszkody prawne),

- wskaźniki powinny uwzględniać specyficzne różnice, właściwe dla danego gospodarstwa,

- polityka powinna wpływać na decyzje podejmowane na poziomie gospodarstwa,

- poparcie producentów rolnych ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia skali stosowania zrównoważonych praktyk (wykorzystanie danych w sposób przynoszący korzyści producentom rolnym) - wskazuje się jednocześnie, że rola doradztwa rolniczego w wykazywaniu tych korzyści w przypadku państw członkowskich jest niejednorodna.

8. Podkreśla się, że w ramach projektu podjęto następujące działania na rzecz stworzenia planu działania dla przyszłego monitorowania i oceny:

- przeanalizowano cele monitorowania i ewaluacji polityki oraz wprowadzono priorytetowe wskaźniki,

- dokonano oceny istniejących i nowych technologii dostarczania danych, które mogą potencjalnie wesprzeć zapotrzebowanie na dane w ramach priorytetowych wskaźników,

- określono innowacyjne ścieżki odpowiadające priorytetowym wskaźnikom
i technologiom,

- przetestowano i dokonano oceny technologii we współpracy z interesariuszami
z wykorzystaniem przypadków demonstracyjnych, stosując zróżnicowane technologie w różnych krajobrazach rolniczych i państwach członkowskich (więcej na temat przypadków demonstracyjnych w Polsce, Grecji, Holandii, Hiszpanii oraz Irlandii).

9. Zidentyfikowane kluczowe wyniki na rzecz zdefiniowania planu działania dla przyszłego monitorowania i oceny polityk rolnych UE:

- zmieniające się potrzeby polityczne skutkują nowymi wymaganiami w zakresie monitorowania i oceny, ze szczególnym wskazaniem na lukę w zakresie wskaźników, danych i potencjału w obszarze rolno-środowiskowym,

- wskazuje się, że warto opracować ramy wskaźników charakteryzujących się dużą szczegółowością przestrzenną, możliwych do skalowania w celu zapewnienia zbiorczych informacji na poziomie regionalnym i krajowym w obszarze skutków polityki,

- podkreślono, że istnieją obiecujące technologie umożliwiające dostarczenie danych do celów monitorowania i oceny,

- nie istnieje uniwersalne podejście technologiczne zapewniające wszystkie dane niezbędne do monitorowania polityk rolnych Unii Europejskiej – należy ułatwić synergiczne wykorzystanie dostępnych technologii i strumieni danych,

- rozwój nowych strumieni danych z monitorowania i oceny musi nastąpić przy jednoczesnej poprawie interoperacyjności danych, ułatwieniu ich bezpiecznej wymiany oraz budowy zaufania wśród ich posiadaczy,

- proces integracji nowych źródeł danych należy wspierać poprzez zastosowanie inteligentnej automatyzacji.

10. Zidentyfikowane wyzwania w zakresie wdrażania planu działania dla przyszłego monitorowania i oceny polityk rolnych UE:

- rozwój technologii dostarczania danych - wskazuje się, że nie wszystkie zidentyfikowane technologie dostarczania danych mają ten sam poziom gotowości technologicznej oraz społecznej,

- harmonizacja danych,

- udostępnianie danych - zapewnienie ochrony poufności, wzajemności i suwerenności danych,

- infrastruktura cyfrowa - wiele z unijnych obszarów wiejskich wciąż nie posiada wdrożonego połączenia internetowego, wystarczającego do korzystania z cyfrowych rozwiązań,

- umiejętności cyfrowe - udostępnianie koniecznych danych wymaga podnoszenia umiejętności cyfrowych przez wszystkich uczestników ekosystemu.

Podczas spotkania paneliści podkreślili dodatkowo następujące kwestie:

- plan działania powinien uwzględniać właściwą ocenę Wspólnej Polityki Rolnej
w perspektywie długoterminowej,

- powinno podejmować się działania na rzecz weryfikacji rzeczywistego zainteresowania wykorzystywaniem nowych technologii wśród producentów rolnych,

- nowe technologie oraz źródła danych nie powinny służyć wyłącznie kontrolowaniu producentów rolnych, koniecznym wydaje się również wskazanie rzeczywistych korzyści ekonomicznych oraz społecznych, wynikających z ich użytkowania,

- należy podejmować działania na rzecz standaryzacji oraz interoperacyjności danych,

- technologie gromadzenia danych udostępniane producentom rolnym powinny być możliwie łatwe do wykorzystania we wszystkich aspektach gromadzenia danych,

- należy określić minimalny poziom informacji koniecznych do stworzenia właściwych wskaźników,

- należy podejmować działania na rzecz zachęcania producentów rolnych do zdobywania nowych umiejętności cyfrowych, koniecznych do wykorzystywania nowych technologii gromadzenia danych,

- należy podejmować działania w kierunku integracji większej ilości danych wyjściowych na rzecz oceny skutków polityk,

- koniecznym wydają się informacje dotyczące sposobów gromadzenia danych oraz informacje dotyczące wytycznych, jakie przekazywane są do podmiotów zbierających dane,

- należy podejmować działania na rzecz lepszej dostępności danych dla ewaluatorów polityki,

- należy rozważyć stworzenie wspólnego kodeksu postępowania na rzecz prawidłowego udostępniania danych,

- należy rozważyć stworzenie prawidłowych zmiennych danych, które będą porównywalne we wszystkich państwach członkowskich,

- należy podejmować działania w kierunku stworzenia właściwej podstawy prawnej na rzecz udostępniania Komisji Europejskiej danych zgromadzonych na poziomie państw członkowskich.