Wodór - rola regionów w nowej polityce UE
Webinarium pt. „Hydrogen: what role of regions in new EU policy developments & Clean Hydrogen Partnership 2023 call?” („Wodór: jaka jest rola regionów w nowej polityce UE oraz w Partnerstwie na rzecz Czystego Wodoru?”) zorganizowane w ramach Sieci ERRIN odbyło się 16 lutego 2023 roku.
- Komisja Europejska w 2020 roku przyjęła Strategię w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu, określającą m.in. znaczenie dolin wodorowych (Hydrogen Valleys), umożliwiających produkcję i wykorzystanie wodoru na poziomie regionalnym.
- W ramach przyjętego w 2022 roku Planu REPowerEU Komisja Europejska zobowiązała się do zabezpieczenia dodatkowych 200 mln € na dopłaty uzupełniające do inwestycji w ramach Programu Horyzont Europa w odniesieniu do Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Wodoru, w celu podwojenia liczby dolin wodorowych w Unii Europejskiej do roku 2025.
- Do działań na rzecz rozwoju dolin wodorowych odwołuje się także przyjęty w 2022 roku Nowy Europejski Plan na rzecz Innowacji, który ma wspierać m.in. europejskie innowacje w zakresie obszaru deep-tech.
- Podkreśla się, że planowane jest stworzenie otwartych stanowisk testowych oraz przestrzeni eksperymentalnych dla wodoru, a także przyspieszenia wdrażania rozwiązań opartych na wodorze.
- Planuje się opracowanie mapy drogowej dla dolin wodorowych. Dokument ma ułatwić analizę możliwości wsparcia rozwoju dolin wodorowych, zarówno na poziomie unijnym jak i krajów członkowskich (m.in. dostęp do finansowania, regulacje prawne, środowisko regulacyjne (piaskownice regulacyjne). Zakończenie prac nad dokumentem planowane jest w II kwartale 2023 roku.
- Podkreśla się, że w ww. przypadku piaskownica regulacyjna (regulatory sandbox) miałaby umożliwiać bardziej elastyczne podejście w odniesieniu do stosowania obowiązujących przepisów, np. dotyczących wydawania pozwoleń/certyfikacji na wprowadzenie produktów do obrotu, wydawanych na poziomie krajowym lub regionalnym. Elastyczność byłaby dopuszczana w procesie przyspieszenia rozwoju, w szczególności już istniejących rozwiązań innowacyjnych.
- Komisja Europejska planuje publikację wytycznych dotyczących piaskownic regulacyjnych, które będą częścią pakietu prawnego wynikającego z zapisów zawartych w przedstawionym w dniu 1 lutego 2023 roku Planie Przemysłowym Zielonego Ładu.
- W marcu 2023 roku Komisja Europejska planuje publikację aktu prawnego w zakresie surowców krytycznych, niezbędnych do wytwarzania technologii o znaczeniu strategicznym oraz aktu prawnego dotyczącego przemysłu o zerowej emisji netto.
- Podkreśla się również znaczenie rozwoju umiejętności związanych z sektorem wodorowym. W Planie Przemysłowym Zielonego Ładu umiejętności wpisują się w jeden z jego filarów. Obecnie otwarte jest również zaproszenie dotyczące Europejskiej Akademii Wodoru. Przewiduje się, że projekt będzie wspierał m.in. rozwój umiejętności związanych z technologiami wodorowymi, które mają być kluczowe w przyszłym globalnym systemie energetycznym.
- Podkreśla się, że planowane jest uruchomienie Europejskiego Banku Wodoru, stanowiącego globalny europejski zakład produkcji wodoru, który będzie działał na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa inwestycji oraz produkcji wodoru pochodzącego ze źródeł odnawialnych. W czerwcu 2023 roku Komisja Europejska planuje ogłosić warunki pilotażowej aukcji na rzecz wsparcia produkcji wodoru ze źródeł odnawialnych, której orientacyjny budżet wynosi 800 mln €. Aukcja ma się odbyć jesienią 2023 roku.
- Europejskie Partnerstwo na rzecz Dolin Wodorowych:
Powołane w 2019 roku skupia obecnie ponad 60 regionów w 13 krajach, działając na rzecz wzmacniania regionalnego potencjału, wspierania rozwoju europejskich projektów, ułatwienia wymiany wiedzy i praktyk pomiędzy bardziej i mniej zaawansowanymi terytoriami Unii Europejskiej, a także wzmacniania widoczności i wpływu regionów Unii Europejskiej, jako kluczowych użytkowników technologii wodorowych.
Projekt skupia europejskie regiony prowadzące prace nad innowacyjnymi rozwiązaniami na rzecz zwiększenia produkcji, transportu i wykorzystania wodoru pochodzącego ze źródeł odnawialnych. Celem projektu jest rozwój łańcucha wartości wodoru w całej Unii Europejskiej. Projekt będzie realizowany będzie w okresie od lutego 2023 roku do stycznia 2026 roku.
Plan Prac Partnerstwa na rok 2023 obejmuje 26 konkursów tematycznych.
Podczas wydarzenia zostały omówione 2, poświęcone dolinom wodorowym:
Konkurs HORIZON-JTI-CLEANH2-2023-06-01 Large Scale Hydrogen Valley (Dolina wodorowa na dużą skalę)
Celem konkursu jest opracowanie i demonstracja doliny wodorowej na dużą skalę, uwzględniająca innowacyjne podejście na poziomie systemu (globalna i synergiczna integracja technologii produkcji, dystrybucji i końcowego wykorzystania wodoru).
Konkurs otwarty jest do 18.04.2023 roku.
Konkurs HORIZON-JTI-CLEANH2-2023-06-02 Small Scale Hydrogen Valley (Dolina wodorowa na małą skalę)
Celem konkursu jest opracowanie i demonstracja doliny wodorowej na małą skalę. Temat powinien demonstrować innowacyjne podejścia na poziomie systemu (globalna i synergiczna integracja technologii produkcji, dystrybucji i końcowego wykorzystania wodoru).
Konkurs otwarty jest do 18.04.2023 roku.
Wspólne elementy mające zastosowanie do tematów odnoszących się do dolin wodorowych:
- należy wykazać powtarzalność i skalowalność koncepcji (ułatwienie wdrożenia dolin wodorowych w innych lokalizacjach UE),
- należy opracować długoterminową wizję rozwoju doliny wodorowej,
- należy wykazać współpracę i synergie z innymi dolinami wodorowymi,
- należy przedstawić plan finansowania zapewniający realizację projektu w synergii z innymi źródłami finansowania i/lub zobowiązanie partnerów do zapewnienia własnego finansowania,
- należy przedłożyć dowód zaangażowania i roli władz publicznych (państw członkowskich/regionów/miast) oraz wszelkich innych zainteresowanych stron niezbędnych do wdrożenia doliny wodorowej,
- należy zawrzeć przejrzysty kalendarz z kluczowymi fazami realizacji działań.
