Tworzenie interdyscyplinarnych sieci badawczych
Webinarium „COST online Info Day – Poland”, zorganizowane wspólnie przez Biuro PolSCA oraz Biuro Business & Science Poland, odbyło się 17 września 2021 roku.
COST (European Cooperation in Science & Technology) jako jeden z programów finansowania Unii Europejskiej wspiera środowisko naukowo-badawcze, umożliwiając naukowcom tworzenie interdyscyplinarnych sieci badawczych w Europie i poza nią.
Wsparciem objęte są wszystkie dziedziny nauki i technologii, a Akcje COST stanowią oddolne Sieci, których czas trwania określony został na 4 lata.
Program COST nie finansuje samych badań ale wszystkie narzędzia sieciowe, które są powiązane z przeprowadzaną działalnością naukową. Koszty Akcji COST finansowane są bezpośrednio przez kraje/krajowe jednostki naukowe.
COST umożliwia dołączanie do Akcji jako Członek Komitetu Zarządzającego (konieczny kontakt z Koordynatorem Krajowym, do którego składany jest wniosek wraz z informacją, że zainteresowana jednostka posiada środki na finansowanie badań w ramach Akcji), Uczestnik Grupy Roboczej lub Uczestnik działań Akcji (np. Krótkoterminowa Misja Naukowa, Grant Konferencyjny, warsztaty/konferencje, szkolenia).
Akcje COST dostępne są dla naukowców, badaczy i inżynierów w celu nawiązania współpracy i koordynacji badań, finansowanych przez kraje/krajowe jednostki naukowe, w których są zatrudnieni. Program skupia obecnie 45 000 aktywnych członków, przy czym podkreśla się że wskaźnik zaangażowania podmiotów z Polski w 300 już działających Akcjach COST wynosi 95%.
COST jako otwarty i integracyjny program promuje rozpowszechnianie doskonałości poprzez Sieci, wspiera interdyscyplinarność i rozwój karier młodych naukowców, działając jednocześnie na rzecz zmniejszania różnic pomiędzy naukowcami, decydentami politycznymi i społeczeństwem. Program promuje więc wpływ naukowy, technologiczny, ekonomiczny, kulturowy i społeczny w wymiarze innowacji. Naukowcy z każdego kraju członkowskiego COST mają możliwość inicjowania wspólnej realizacji nowej Akcji COST, określając samodzielnie jej przedmiot i zakres, a przystąpienie kraju do udziału odbywa się na zasadzie dobrowolności, uzależnionej od narodowych priorytetów badawczych.
Otwartość nauki, innowacji i wiedzy jest kluczowym elementem promowanym przez COST, a podejście oddolne umożliwia składanie wniosków w dowolnej dziedzinie nauki, ze szczególnym naciskiem na multidyscyplinarność. Promocja tworzenia, wymiany i dostępu wiedzy naukowej to także udostępnianie naukowcom infrastruktur, których nie mają w swoich macierzystych jednostkach badawczych.
Wskazuje się, że najważniejszym elementem dla uczestnictwa w Akcji COST jest posiadanie afiliacji dowolnego typu do instytucji posiadającej osobowość prawną. Szczególną zachętą do udziału obejmuje się młodych naukowców (do 8 lat po doktoracie), choć Akcje otwarte są dla wszystkich badaczy, niezależnie od ich obecnego etapu kariery naukowej.
Program COST zrzesza obecnie 38 państw, w tym Polskę, ponadto w Program zaangażowany jest Izrael (Członek Współpracujący) oraz Republika Południowej Afryki (Członek Partnerski). Polska należy do grupy krajów o mniejszej intensywności badań, tzw. COST Inclusiveness Target Countries (ITCs), które mogą skorzystać ze specjalnych udogodnień oraz instrumentów, takich jak np. granty konferencyjne ITC.
Proces tworzenia Sieci wymaga zaangażowania co najmniej 7 krajów członkowskich COST z zastrzeżeniem, że co najmniej połowa z zainteresowanych państw musi należeć do grona ITC. Zgodnie z zasadą otwartości, uzyskanie akceptacji propozycji umożliwia również innym krajom dołączenie do Akcji. Państwa członkowskie COST mogą dołączyć do Komitetu Zarządzającego Akcją bezwarunkowo, aż do pierwszego posiedzenia Komitetu, którego zatwierdzeniu w dalszej kolejności podlegać będzie uczestnictwo zainteresowanych państw.
Komitet Zarządzający jest organem zarządczym Akcji, koordynującym działania, nadzorującym właściwe wykorzystanie ostatecznego finansowania lub dotacji. Zapewnia koordynację naukową oraz koordynację prac w ramach grup roboczych, których tworzy się zwykle od 3 do 6 w ramach jednej Akcji. Grupy robocze mają swoich liderów, wybieranych podczas pierwszego posiedzenia Komitetu Zarządzającego. Obok Komitetu Zarządzającego bardzo ważną rolę pełni tzw. Grant Holder Institution. Jest to instytucja uczestnicząca w Komitecie Zarządzającym, zajmująca się wsparciem administracyjnym Akcji, sprawozdawczością finansową, dystrybucją środków finansowych pomiędzy uczestnikami Akcji, odpowiada za prawidłowy zwrot kosztów, a także zwołuje spotkania i koordynuje organizację wydarzeń. W ramach rekompensaty może zatrzymać do 50% grantu. Wszystkie działania wspierane są przez administrację stowarzyszenia COST z siedzibą w Brukseli.
Podstawą każdej Akcji COST jest dokument Memorandum of Understanding, zawierający plan działania na 4 lata, strukturę działań, główne cele, a także określający strukturę grup roboczych. Dokument dostępny jest na stronie internetowej Akcji.
Narzędzia Sieciowe
Akcje COST zostały zaprojektowane z myślą o maksymalizowaniu możliwości nawiązywania kontaktów poprzez wykorzystanie szerokiego zakresu narzędzi, działających na rzecz wzmacniania uzyskanych wyników badań i szerzenia wiedzy wśród społeczności.
Spotkania, warsztaty, konferencje:
Spotkania organizowane przez Komitety Zarządzające Akcjami COST w każdym państwie członkowskim COST dołączającym do Sieci. Mogą być to spotkania samego Komitetu Zarządzającego, spotkania grup roboczych, warsztaty, konferencje. Spotkania mogą być dostępne dla szerszej społeczności naukowej i publiczności, co może zwiększyć widoczność samej Akcji. COST pokrywa koszty podróży i pobytu zaproszonych uczestników, a także koszt organizacji spotkania.
Szkoły treningowe:
Stwarzają możliwości intensywnego coachingu oferowanego uczestnikom przez naukowców zaangażowanych w Akcję COST. Trwają do 15 dni. Szkolenia organizowane są w ramach każdej Akcji, na wybrany temat, odbywają się zazwyczaj w siedzibie instytucji goszczącej, która jest częścią Komitetu Zarządzającego. COST wspiera finansowo podróże, udział w spotkaniach, oferuje dzienny system diet, obejmujący zakwaterowanie, wyżywienie i lokalny transport.
Krótkoterminowa Misja Naukowa:
Indywidualne misje to wizyty wymienne w ramach Akcji, zazwyczaj młodych naukowców, z instytucji macierzystej do instytucji goszczącej zlokalizowanej w innym kraju. Naukowcy uczestniczący w misjach indywidualnych będą mieli możliwość przeprowadzania badań z wykorzystaniem technik i infrastruktur, niedostępnych w ich rodzimej instytucji. Program wymiany naukowej trwa do 6 miesięcy. Krótkoterminowe Misje Naukowe kończą się zwykle publikacją naukową.
Grant konferencyjny ITC:
Wsparcie dla młodych naukowców rozpoczynających karierę oraz doktorantów z krajów ITC, umożliwiające uczestnictwo w międzynarodowych konferencjach naukowych, które nie są organizowane przez Akcje COST.
Działania komunikacyjne i rozpowszechniające:
Działania ukierunkowane na wzmacnianie nauki i badań. Mogą obejmować np. opłaty za otwarty dostęp do publikacji, wsparcie i stworzenie strony internetowej Akcji, produkcję materiałów informacyjnych i multimedialnych.
Narzędzia do tworzenia sieci wirtualnych
Istnieją dwa rodzaje dostępnych narzędzi sieciowych:
- dotacja na wsparcie sieci, ustanawiające wirtualną współpracę w ramach Akcji COST poprzez wyznaczenie tzw. Virtual Networking Support Manager. Promocja współpracy wirtualnej obejmuje opracowanie strategii sieci wirtualnej dla Akcji COST, przejęcie odpowiedzialności za Granty Mobilności Wirtualnej oraz wsparcie Komitetu Zarządzającego w planowaniu wirtualnych wydarzeń i działań wspólnych.
- dotacja na wirtualną mobilność, która jest dotacją indywidualną, wspierającą wirtualną współpracę w ramach Akcji COST. Działania mogą obejmować ankiety, wirtualny mentoring, czy też działania generujące nowe umiejętności,
Nabór wniosków do Akcji COST jest otwarty, co oznacza że wnioski można składać w dowolnym momencie. Uruchomienie kolejnego naboru planowane jest na 29.10.2021 roku. Wnioski składane są droga elektroniczną, jednoetapowo, za pośrednictwem konta na platformie elektronicznej e-COST pod adresem https://www.cost.eu/ecost.
Krajowym Koordynatorem COST w Polsce jest Jadwiga Mrozowska, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Departament Współpracy Międzynarodowej:
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
tel.: (22) 52 92 378
