Recitale fortepianowe w filharmonii
Koncert „Mistrzowskie recitale fortepianowe - W romantycznym nastroju” odbędzie się 4 lutego 2022 roku w Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii w Olsztynie. Początek o godz. 19.
Fortepian odgrywał w historii muzyki rozmaite role: bywał sprowadzany do roli instrumentu perkusyjnego, był patroszony, przekształcany, robił karierę w muzyce popularnej i w podejrzanych lokalach.
Nie można jednak zapominać, że w XIX wieku pełnił rolę wehikułu magicznego, najważniejszego „mebla” w salonie, dzięki któremu zgromadzeni w mieszczańskim czy arystokratycznym domu goście mogli odbywać podróże: słuchali najnowszych przebojów z oper czy wodewili, fortepianowych wyciągów z symfonii, a czasem, jeśli mieli szczęście, przysłuchiwali się grze geniusza kreującego pod palcami własne światy, jak Franz Schubert czy Fryderyk Chopin.
Program recitalu fortepianowego W romantycznym nastroju będzie prawdziwą przejażdżką przez epoki i style – a wszystko dzięki niepozornym 88 klawiszom.
Chopinowskie ballady nie mają sobie równych w literaturze fortepianowej: każda z nich jest osobną opowieścią, zarazem wpisującą się w ramy muzyki romantycznej, jak i ramy te przekraczającą. Ballada As-dur, jak chcieli badacze doszukujący się w muzyce sensów i obrazów pozamuzycznych, nawiązywać miała bądź to do Mickiewiczowskiej Świtezianki, bądź to do spisanej m.in. przez Heinricha Heinego legendy o uwodzicielskiej rusałce Lorelei. Postać tej czy innej wodnej uwodzicielki może do nas nadpłynąć, gdy będziemy słuchać Ballady, jednak warto pamiętać o tym, że Chopin nic pewnego na ten temat nie powiedział oraz o tym, że napisał ten utwór „pod gościnnym dachem George Sand”. „Dostałem od Chopina Balladę. Wydaje mi się być najbliższym jego geniuszu (choć nie: najgenialniejszym) jego dziełem. Powiedziałem mu że ze wszystkiego, co dotychczas stworzył, najbardziej przypadła mi do serca” – tak z kolei pisał Robert Schumann o Balladzie g-moll, której również próbowano przyporządkować poetyckie konotacje, jednak na szczęście bezskutecznie. Chopin odżegnywał się również początkowo od nazywania Preludium Des-dur „Deszczowym”, jednak w końcu skapitulował i przystał na to miano. George Sand słyszała w nim natomiast „cienie zmarłych mnichów sunące w żałobnym korowodzie”.
W Etiudzie „Rewolucyjnej” rozbrzmiewa, jak pisał Mieczysław Tomaszewski, „masa brzmień wzburzonych i gniewnych, ponad którymi energico i appasionato, z najwyższą pasją i coraz to natarczywiej, strzelają w nieczułe niebo o kształcie okrzyków i wołań”.
Zupełnie inne światy przywołają utwory dwóch kompozytorów rosyjskich z zupełnie różnych epok – kipiące liryzmem melodie Piotra Czajkowskiego z Walców sentymentalnych czy z Sześciu utworów op. 19 kontrastują z niemal kubistycznym brzmieniem II Sonaty fortepianowej op. 14 Sergiusza Prokofiewa.
Druga z ośmiu sonat fortepianowych Prokofiewa (to więcej sonat niż stworzyli Chopin czy Brahms) wyróżnia się różnorodnością stylistyczną: badacze nazywają ją wręcz karnawałową, gdyż kompozytor prezentuje tu pełne spektrum emocji, od romantycznego liryzmu do zwariowanego poczucia humoru w parodii muzyki kabaretowej. Romeo i Julia należy do najbardziej ulubionych utworów rosyjskiego twórcy – fortepianowa wersja suity baletowej zachowuje najlepsze cechy oryginału: motoryczną taneczność i zapadające w pamięć melodie.
Niezwykłym punktem kulminacyjnym recitalu będzie polskie prawykonanie Reflection No. 8 Marcela Chyrzyńskiego. Kompozytor i pedagog, uczeń między innymi Krzysztofa Pendereckiego, wykładowca krakowskiej Akademii Muzycznej, od lat kontynuuje cykl „refleksji” na różne składy – solowe i kameralne. Twórca mówi o tym cyklu tak: „Wszystkie utwory z cyklu Refleksji są wyrazem moich przemyśleń związanych z przemijalnością i kruchością egzystencji. Kontemplacyjność i wyciszenie emanujące z tych kompozycji oddają moje emocje wynikające z zaakceptowania takiego porządku świata. Refleksja nr 8 została skomponowana z myślą o wielkim polskim pianiście Ignacym Lisieckim i jest mu dedykowana”. Prapremiera światowa utworu odbyła się w lipcu 2021 roku w Jokohamie. Ignacy Lisiecki, który od lat promuje polską muzykę w Kraju Kwitnącej Wiśni mówi o utworze: „Reflection No. 8 to kompozycja, która od pierwszego kontaktu intryguje nastrojem kontemplacji, niepokoju, a zarazem jest w jej harmonii zawarta chęć rozładowania tych wątpliwości i znalezienia jakiejś formy odprężenia, ukojenia, a więc poszukiwanie stanu zen, czyli filozofii tak bliskiej kulturze Japonii i samemu kompozytorowi”.
Koncert „Mistrzowskie recitale fortepianowe - W romantycznym nastroju”:
Ignacy Lisiecki – fortepian
Jagienka Perlikiewicz-Kass – prowadzenie recitalu
Program:
Fryderyk Chopin
– Ballada As- dur op. 47
– Etiuda c-moll op. 10 nr 12 „Rewolucyjna”
– Preludium Des- dur op. 28 nr 15 „Deszczowe”
– Ballada g-moll op. 23
Piotr Czajkowski
– Walc sentymentalny op. 51 nr 6
– Temat i wariacje op. 19 nr 6
Marcel Chyrzyński (1971) – Reflection No. 8 (polskie prawykonanie)
Sergiusz Prokofiew – 3 fragmenty z Baletu „Romeo i Julia” op. 75
Taniec dziewczyn z liliami
Mercutio
Romeo i Julia przed rozstaniem
Sergiusz Prokofiew – II Sonata fortepianowa op. 14
Allegro, ma non troppo- Piu mosso- Tempo primo
Scherzo. Allegro marcato
Andante
Vivace-Moderato-Vivace
