Zakończyliśmy obchody 90-lecia szkół polskich na Warmii i Mazurach
Podsumowaniem jubileuszu 90-lecia szkół polskich na Warmii i Mazurach była konferencja „W 90 rocznicę powstania szkół polskich na Warmii i Mazurach 1929-1939-2019”, która odbyła się w Olsztynie.
Początek polskich szkół na Warmii i Mazurach to wydarzenie, które pozostawiło głęboki ślad w procesie tworzenia kultury polskiej na tych terenach. Sejmik województwa warmińsko-mazurskiego ustanowił 2019 rok „Rokiem 90-lecia szkół polskich na Warmii i Mazurach”.
Rząd pruski pod koniec 1928 roku pozwolił na zakładanie katolickich szkół, w których można było posługiwać się językiem polskim. Pierwsze z nich powstały 10 kwietnia 1929 roku. Polskie szkoły były niewielkie, a w każdej z nich był jeden nauczyciel.
W sumie istniało szesnaście placówek: piętnaście katolickich na Warmii i jedna polsko-ewangelicka na Mazurach. W celu uczczenia 90 rocznicy tego wydarzenia zostały podjęte różnorodne działania mające na celu popularyzację wśród dzieci i młodzieży historii tej ziemi oraz jej mieszkańców.
Z okazji obchodów na Warmii i Mazurach odbyło się wiele wydarzeń:
- konferencje: „Dążąc do polskości”, „Szkoły polskie na Warmii i Mazurach 1929-2019”; „Spotkanie z Warmią- Wspomnienie o polskich szkołach na Warmii w 90 rocznicę ich utworzenia” organizowane przez Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego, WBP w Olsztynie, Instytut Północny.
- spotkania: „Niedziela w Muzeum” – w Domu Gazety Olsztyńskiej przygotowano wydarzenie edukacyjno-warsztatowe zatytułowane „Przyznając się do polskości. Szkoły polskie na Warmii i Mazurach 1929-2019” połączone z możliwością zwiedzania stałej ekspozycji. „Rozmowy
o dziedzictwie kulturowym Warmii i Mazur poświęcone 90-leciu szkół polskich na południowej Warmii” zorganizowane przez Wojewódzką Bibliotekę w Olsztynie. ”Spotkanie z Warmią-wspomnienie o polskich szkołach na Warmii w 90 rocznicę utworzenia polsko-katolickich szkół na Warmii”. Dzięki inicjatywie Towarzystwa Naukowego w Olsztynie i Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej odbyły się spotkania w szkołach w Butrynach, Gietrzwałdzie, Dywitach, Purdzie i Olsztynie połączone z prelekcjami dla uczniów i nauczycieli, występami artystycznymi uczniów oraz wystawami tematycznymi Stowarzyszenia Sympatyków Filatelii Maltańskiej.
- seminaria: „90-lecie szkół polskich na Warmii”, „Nasi rodacy-Polacy spod znaku Rodła”„ połączone z odsłonięciem murali patriotycznych oraz występami artystycznymi uczniów Zespołu Szkół Ekonomiczno-Handlowych w Olsztynie
- konkursy : „ Jak to w dawnej szkole bywało…” zorganizowany przez WMODN w Olsztynie i Muzeum historyczne w Ełku połączony z konferencją historyczną. WBP w Olsztynie zorganizowała konkurs historyczno-fotograficzny „16x90” – tytuł nawiązywał do 16 szkół i okrągłej rocznicy ich powstania.
- wystawy : „Przyznając się do polskości. Szkoły polskie na Warmii i Mazurach (1929-1939)”. Można na niej podziwiać przygotowaną klasę z tamtych czasów, zdjęcia szkół, świadectwa i inne dokumenty i artykuły poświęcone tej tematyce.
Oprócz tych działań podjęto wiele innych inicjatyw np. Stowarzyszenie Filatelii Maltańskiej przygotowało i wydało mapę zawierającą graficzne wizerunki szkół oraz portrety nauczycieli. Zostały również wydane karty pocztowe, znaczki i datownik historyczny nawiązujący do jubileuszu.
Na stronie WBP w Olsztynie powstała podstrona internetowa www.wbp.olsztyn.pl/16x90, zawierająca informacje, ciekawostki i materiały wizualne na temat szkół, a Muzeum Warmii i Mazur Dom Gazety Olsztyńskiej przygotował prezentację multimedialną zawierającą zeskanowane kroniki oraz interaktywną mapę z nazwiskami nauczycieli szkół polskich, będących patronami olsztyńskich ulic.
W lokalnej prasie ukazało się wiele artykułów przypominających historie polskich szkół i uczących w nich nauczycieli:: „Zapłacił życiem za to, ze uczył po polsku”, „To nie był tylko nauczyciel”, „Polskie szkoły: Historia Warmii”, „Nasz Bolek najlepszy nauczyciel” .
Członkowie Uniwersytetu Międzypokoleniowego zrealizowali w celu uczczenia 90 rocznicy szkół polskich na Warmii i Mazurach projekt naukowo-dydaktyczny we współpracy z Katolicką Szkołą Podstawową im. Świętej Rodziny w Olsztynie. Efektem jest poster który można oglądać w holu WNS UWM,
Ogłoszony został otwarty konkurs na realizację zadań publicznych samorządu województwa warmińsko-mazurskiego na publikacje nawiązujące swą tematyką do rocznicy 90-lecia szkół polskich.
